https://doi.org/10.55956/WQSN1504

Аңдатпа. Бала туралы ақпарат таратқанда негативті көңіл-күй позитивтіден әлдеқайда көп ұсынылады. Сондықтан медиөнім дайындау барысында бала құқығы мәселесіне жіті назар аударылып, жауапкершілікті толықтай сезіну қажет. Өйткені бала құқығының бұзылуына тек қана құқықтық нормалардың бұзылуы ғана емес, олардың негативті образдарда беріліп, медиадағы бала репрезентациясының стереотиптер шырмауынан шыға алмай қалғандығы да жатады. Бала — жеке тұлға. Сондықтан медиа беттерінде оларды тек қана жәбірленушілер, үнсіздер секілді үстіртін образдарда көрсетуден аулақ болып, олардың БАҚ-тағы имиджін көтеруге ұмтылу керек. Мақалада осы мәселенің қаншалықты өзекті екеніне баға беру үшін халықаралық тәжірибеге шолу жасап, талдап, зерттейтін боламыз.

Тірек сөздер: бала, бала образы, бала құқығы, этика, репрезентация, стереотиптер.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/SEFU2577

Аңдатпа. Мақалада топонимдер, ойконимдердi зерттеу, олардың лексикалық негiздерiне қарай семантикалық белгiлерiн анықтау, лингвистикалық жақтан классификациялау, оның маңызы берілген. Қарақалпақстан ойконимдерi семантикалық белгiлерiне қарай бiр неше топтарға бөлiп түсiндiрiлген.

Тірек сөздер: ономастика, топонимика, топоним, ойконим, лексикасемантика, классификация, номинация.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/JTCT5579

Аңдатпа. Қазіргі тіл білімі жүйесінде концептология ілімінің маңызы мен мәні айрықша.Тіл білімінде концептілердің түрлері сан алуан. Олар тілдің құрылымдық, мағыналық жүйесінде көптеген ерекшеліктерге ие. Сондай концептілердің бірі – ғылым концептісі. Мақалада Абай шығармаларындағы ғылым концептісінің тілтанымдық және қолданбалы қырлары ашылып, соған сәйкес нақты мысалдар арқылы оның ерекшеліктері, мағыналық түрлері айқындалды. Сондай-ақ, Абай шығармаларындағы «ғылым» сөзіне қатысты сөз тіркестері, ғылым ұғымын ашатын лексика-грамматикалық категориялар, логикалық, когнитивтік ұғымдардың қолданысы талқыланды. Мақалада Абай туындыларындағы ғылым ұғымын айшықтай түсетін тілдік категориялар өзге ғылым салаларымен, нақтырақ айтқанда, философия, әлеуметтану, әдебиеттану ғылымдарымен байланыста талқыланды. Ұлы ақынның қарасөздеріндегі логикалық пайымдаулар мен түсіндірмелердің когнитивтіпрагматикалық ерекшелігі талданды. Сол секілді ақын өлеңдеріндегі сөз қолданыстарының, сөз тіркестерінің мазмұндық жүгі, семантикалық өрісі, түрлену ерекшеліктері айшықталды. «Ғылым» ұғымын айшықтаудағы Абайдың тілдік қолданысын моральдық-этиккалық қағидаттарға сәйкес саралау арқылы ғылым ұғымының концептуалдық өрісі ашылды. Абай шығармаларының негізгі басты өзегі – ғылым. Сол үшін де Абай шығарамаларындағы ғылым концептісін тілтанымдыққолданбалылық ерекшелігіне сай талдау мақаланың басты өзектілігі болып табылады.

Тірек сөздер: концепт, когнитология, прагматика, ғылым, семантика, сөз тіркесі, мораьдық этика, фрейм, супиндік мағына.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/ISWD4793

Abstract. Abstract: the article is devoted to the compositional features of the Kazakh animalistic story. The scientific work is an analysis of animalistic works by Kazakh artists of the second half of the nineteenth century. As the authors prove, showing the world through the eyes of animals is caused by the socio-political situation in the country, when it was not possible to speak directly about many phenomena that occurred in that era. Therefore, the writers were forced to turn to the allegorical language. This factor is due to the appeal of Kazakh artists to the world of animals. The authors analyzed the animalistic stories of Kazakh prose writers M.Magauin and A.Kekilbayev. The analysis of Kazakh animalistic stories allowed the author to come to the conclusion that the composition of the analyzed stories is discrete, that is, intermittent. This composition is due to the fact that the main characters of the stories of Magauin and Kekilbayev are animals.

Keywords: discrete composition, animalistic novel, problematics, repetition, insert novellas, narration, animal world.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/FGEU6234

Аңдатпа. Адамзат өркениетінің ажырамас бөлігіне айналған шешендік өнер туралы құнды жәдігерлер қоры мол. Ендігіде бұл бағыт бойынша ортақ ғылыми кеңістік құру өзектілікті туындатып отыр. Мақалада дәл осы мәселеге қатысты шешендік өнердің жаңа өрісіне негіз болар ғылыми көзқарастарға талдау жасалынды. Шешендік өнер ғылымының методологиялық әдіснамасы А.Байтұрсынұлы, Қ.Жұбанов, М.Балақаев, Н.Уәли, Ә.Мәметова, Р.Сыздық, Б.Адамбаев, Ә.Қоңыратбаев, С.Негимов сынды зерттеуші ғалымдардың еңбектерінде даму эволюциясы арқылы жіті зерттелген. Сондай – ақ, шешендік өнер классификациясын жаңа дәуірде зерттеп жүрген профессор Дина Әлкебаева мен ғалым Сәуле Ержанованың зерттеулері мақала мазмұнына арқау болды. Сөз мәдениетінің ғылыми аспектілерін жілік – жілігімен қарастырған С.Ержанованың «Сөз мәдениеті және көркем мәтін» еңбегі назарға алына отырып, шешендік өнерді зерттеуші ғалымдар турасында өзіндік тұжырым жасалынды. Нәтижесінде, тілдік әрекеттер мен сөздік қатынастардың жүйелілін арттыру үшін шешендіктану ғылымын зерттеу қажеттілігі дәлелденді.

Тірек сөздер: шешендік өнер, сөз мәдениеті, көркем мәтін, сөйлеу әрекеті, тілдік қатынас, риторика, шешендіктану.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/IRHL2903

Abstract. In the modern world, the use and improvement of digital educational technologies is of particular importance, improving the modern education system. This article is devoted to the use of digital educational platforms in online foreign language teaching. The use of modern educational technologies at the university in the learning process creates new possibilities for implementation, effective interaction between the teacher and the student during the development of distance or blended learning, positively affects the development of cognitive activity of students, on their creative activity, on awareness. The key method is a questionnaire survey conducted among bachelor degree students of Al-Farabi Kazakh National University (KazNU) and the Kazakh National Women's Teacher Training University (QyzPU) and . The questionnaire is based on 4 criteria: students’ experience in using educational platforms at foreign language classes, platform features and capabilities, the attitude of students to the further use of platforms in online education, language skills’ development.

Keywords: educational platforms, distance learning, language skills, combined education, traditional learning.

(PDF)