https://doi.org/10.55956/LTKR9966

Аңдатпа. Мақалада 2022 жылғы мамыр-маусым-қыркүйек айларында Кіші Арал теңізінің зоопланктонының жағдайы туралы мәліметтер келтірілген. Зерттеу кезеңінде Кіші Арал теңізінің зоопланктон құрамынан негізгі планктонды организмдерінің 32 түрі анықталды:коловраткалар – 19, бұтақмұрттылар – 7 және ескекаяқтылар – 6 түрі. Сонымен қатар, уақытша планктонды омыртқасыздардың түрлері кездесті – қосқақпақты моллюскалардың личинкалары, бақалшақты шаянтәрізділер, сақиналы құрттар және хирономидалар. Зоопланктон әр түрлі дәрежеде омыртқасыздардың төрт тобын құрады, бірақ екі зерттеу кезеңінде де ескекаяқтылар алдыңғы қатарда болды. Бұл акклиматизант - C. aquaedulcis шаянтәрізді омыртқасыздың дамуымен тығыз байланысты. Бұл ескекаяқтылар тобының көшбасшылығы бүкіл теңіз аудандары бойынша тіркелді. Жалпы, зоопланктон биомассасының қоректілік орташа мәні «өте төмен» деңгейіне сәйкес келді. Бұл материалды жинау уақытына, тереңдікке және бұтақмұрттылардың айтарлықтай даму деңгейінің болмауына байланысты болуы мүмкін.

Тірек сөздер: зоопланктон, таксон, саны, түр құрамы, биомасса, қоректілік, доминант, балық аулау аймағы.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/GSZT1425

Аннотация. В статье нравственно-психологический климат коллектива рассматривается как важнейший стержень организационной психологии трудового коллектива. Расскрываетя сущность проблемы нравственно-психологического климата коллектива как элемент организационной культуры психологии труда. В общем смысле психологический климат в трудовом коллективе объединяет все факторы коллективной жизни: отношение содтрудников к профессиональным обязанностням, а также позитивно-эмоциональный и психологический настрой всех членов коллектива, управленческая и организационная деятельность руководителя. Эффективность организационной психологии зависит не только от оптимальной реализации возможностей индивидов, но и от оптимизации нравственно-психологических особенностей коллектива. В статье особое внимание уделяется признакам благоприятной нравственнопсихологической обстановки в коллективе и рассматривается возникновение конфликтов, аспекты деятельности коллектива. Предложены методы оптимизации нравственно-психологического климата, показаны их преимущества и недостатки.

Ключевые слова: коллектив, нравственность, организационная психология, нравственно-психологический климат, признаки благоприятного нравственно-психологического климата, коммуникабельность.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/FKHP2890

Abstract. This problem, studied on the basis of a request from teachers and psychologists of educational organizations, is devoted to the consideration of psychological mechanisms for ridding schoolchildren of gadget addiction. In the course of the study, the nature of addictions was first identified, and the psychological reasons for the excessive telephony were analyzed. Next, the psychological strategies for overcoming the addiction of students to gadgets were studied. To do this, all active technologies in the school's system of psychological services were classified and grouped into three groups, depending on the content of the impact: strategies to calm the student's nervous system and regulate thoughts (rebefing and meditation); strategies to distract and focus the student on activities (Game therapy, art therapy and neurographics); strategies to regulate the time of use of gadgets by leading students to responsibility, consciously abandoning addiction (coaching, Genesis therapy, technique "20 questions"). The results of the study showed the possibility of overcoming the dependence of schoolchildren on gadgets, on the basis of purposefully organized psychological activities and through the cooperation of educational organizations and families. Experimentally, the effectiveness of the effective organization of free time was determined, taking into account the satisfaction of the subjects ' cognitive interests. Facebook Instagram and social networks discussed psychological strategies for separating pupils of educational institutions from gadget addiction.

Keywords: student, gadget, addiction, psychological impact, overcoming, strategy.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/PJXJ5890

Abstract. In the given article the issue of the individual’s education and socialization an inclusive space is observed. An inclusive space is an environment focused on the socialization of individuals in need of -fledged education and upbringing of all children on the basis of such knowledge, their equal. In addition to creating special material and technical conditions for persons in need of special education, it requires psychological literacy of teachers in the educational process. Support for the correct socialization concerning the personality with disabilities in the sociaety through an inclusive space, contributes to their achievement during the life and forms the opportunity to join the society. And the people around them are brought up in tolerance, morality, compassion, guardianship.

Keywords: inclusive education, inclusive space,integration, personality for whom a special individual education is important, tolerance.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/xvqi6972

Аннотация. В статье рассматривается проблема влияния цифровизаци и образования на личность, изменение ее ценностно-смысловой сферы в условиях пандемии и социальной изоляции. Ситуации неопределенности и социальной нестабильности меняют не только привычный уклад жизни, но также ведут к стрессам, тревоге, напряженности.Изменение ценностных ориентаций в структуре личности делает проблему исследования самосознания особенно актуальной.Полный переход на дистанционное образование внес свои коррективывсодержание обучения и воспитания, форм и методов ее организации в высших учебных заведениях. В статье представлены результаты онлайн – опроса среди студентов и преподавателей вуза с целью анализа отношений студентов и преподавателей к полному переходу на дистанционное обучение в условиях ограничительных мер; психологического состояния и трудностей, возникших в учебном процессе вуза. Авторами предложены рекомендации по психологической поддержке, направленные на снижение психологического давления, профилактику стресса и способов выхода из него.

Ключевые слова: трансформация сознания, самосознание, стрессоустойчивость, пандемия, дистанционное обучение, социальная изоляция.

(PDF)

https://doi.org/10.55956/NXXO9129

Abstract. The purpose of the study is to substantiate the directions of the psychological and pedagogical activities of university employees in developing the leadership qualities of students. To achieve this goal, the following tasks were solved in the work: identifying the degree of expression of students' leadership qualities; determination of directions for the development of leadership qualities of students by means of psychological and pedagogical practice. The study showed that the leadership qualities of students are mostly at the average level and need to be developed. As possible directions for solving the problem of developing students' leadership qualities, it is proposed to introduce special disciplines into the educational process, use technologies and methods for organizing educational activities aimed at enhancing students' leadership potential.

Keywords: leadership, leadership qualities, charisma, charismatic influence, students, development, psychological and pedagogical practice, self-actualizing personality values.

(PDF)